Τo ρεμπέτικo επίκαιρo ξανά

Το λαϊκό τραγούδι αποτελεί αναμφισβήτητα περιγραφή των εκάστοτε κοινωνικο-πολιτικών συνθηκών της κάθε εποχής.

Αν κανείς μελετήσει την ελληνική λαϊκή μουσική, τα ρεμπέτικα, του μεσοπολέμου στη χώρα μας θα μπορέσει να παρατηρήσει πολλές ομοιότητες με τη σημερινή κατάσταση που βιώνουμε. Χαρακτηριστικά μπορεί να αναφερθεί το τραγούδι του Κώστα Ρούκουνα "Η Κρίση". Σαφέστατος και εξαιρετικά λακωνικός ο Κ. Ρούκουνας- το 1934 παρακαλώ-, εξηγεί τα αίτια μιας άλλης κρίσης (του 1929) που μοιάζει τόσο ίδια.

Οι φόροι και τα κόμματα
φέραν αυτή την κρίση
που κάνανε τον άνθρωπο
να μη μπορεί να ζήσει.

Την ίδια χρονιά ο Γ. Κατσαρός θίγει το θέμα της μετανάστευσης. Μπορεί πλέον ο κόσμος να μην φεύγει για την Αμερική αλλά πολλοί νέοι, κυρίως ηλικίες 20-30, σκέφτονται την μετανάστευση εντός των πλαισίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εύρεση εργασίας και καλύτερων συνθηκών διαβίωσης.

Τι θα κάνουμε βρε φίλοι στην κατάστασιν αυτήν
που χαμένοι πάμε όλοι εδώ στην Αμερικήν,
Όπου φτώχεια έχει πέσει και δεν βρίσκουμε δουλειά
και τα έξοδα δε βγαίνουν και τραβούμε συμφορά,

Με τα μούτρα κρεμασμένα με τις τσέπες αδειανές
περπατούμε μες στους δρόμους μα με σκέψες συλλογές,
Πως θυμάμαι τις ημέρες πού 'χαμε τα τάληρα
που ετρώγαμε μπριζόλες μα τώρα τρώμε λάχανα,

Που πηγαίναμε στους γάμους και φωνάζαμε ταξί
τώρα πάμε με τα πόδια έξω εις την εξοχή,
Με τα μούτρα κρεμασμένα με τις τσέπες αδειανές
περπατούμε μες στους δρόμους- αχ βρε Χούβερ τι μας έκανες!

Εν συνεχεία, και αναλογιζόμενος τη προώθηση του νέου νομοσχεδίου υπέρ της αποποινικοποίησης της κάνναβης έρχεται στο μυαλό ο Γιώργος Μπάτης και το τραγούδι του "Γκαμηλιέρικο" (1934).

Και φουμέρνανε χασίσι
Με τη φετινή τη κρίση.

Εύστοχος πάντα και ο Μάρκος ο Βαμβακάρης στο «Όσοι έχουνε πολλά λεφτά» το 1936 ο οποίος απαξιώνει το χρήμα, τους «έχοντες και κατέχοντες» και πιθανώς τους πλούσιους δανειστές μας:

Όσοι έχουνε πολλά λεφτά
να ξέρα τι τα κάνουν
άραγε σαν ποθάνουνε
-ψεύτη ντουνιά-
μαζί τους θα τα πάρουν;

Το 1940 ο Μάρκος με το εξαιρετικό «Πορτοφόλι» ουσιαστικά μιλά για την απόλυτη κυριαρχία του χρήματος.

Στον κόσμο τον σημερινό, αυτό το ξέρουν όλοι
η δύναμη στον άνθρωπο είναι το πορτοφόλι
η δύναμη στον άνθρωπο είναι το πορτοφόλι
στον κόσμο τον σημερινό, αυτό το ξέρουν όλοι
(Το Πορτοφόλι, Περιστέρης Σ., Πετροπουλέας, Βαμβακάρης Μ., 1940)

Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσον οι οικονομικές κρίσεις είναι αυθόρμητες ή, μιας και παρουσιάζουν τόσες ομοιότητες, δημιουργούνται από τα κέντρα εξουσίας ως μηχανισμοί κατασταλτικοί και ελεγκτικοί προς τις κοινωνίες.
Κλείνοντας παραθέτω ένα τραγούδι της σύγχρονης κρίσης.

Σ@λούβ@ρδος